Δεκαετίες 1950-1960: Κρίσιμη και ταραχώδης εποχή για την Ελλάδα.
Αυτή την εποχή εικονογραφούν εκφραστικά και διεισδυτικά τα διηγήματα του βιβλίου.
Πρωταγωνίστρια η γυναίκα της Αθήνας.
Η απλή γυναίκα του λαού. Η σύζυγος, η μητέρα, η νοικοκυρά, κερί αναμμένο 24 ώρες το 24ωρο χωρίς εισόδημα, δικαιώματα και -συχνά- αξιοπρέπεια.
Η εργαζόμενη γυναίκα -τύποις χειραφετημένη-, που πρέπει πάση θυσία να διεκπεραιώσει την “αποστολή” της: Να “αποκατασταθεί” με έναν καλό γάμο…
Η γυναίκα η “ατιμασμένη”, που έχει χάσει την παρθενιά της εκτός γάμου και το μόνο που της απομένει είναι ο εξευτελισμός της παρθενορραφής…
Η γυναίκα που επαναστατεί στα γεράματα, φεύγοντας από ένα γάμο συμβατικό, αρνούμενη το ρόλο της στυμμένης λεμονόκουπας.
Η φοιτήτρια που κάνει τη δική της μικρή επανάσταση: Μπαίνει σε καφετέρια ασυνόδευτη από άντρα…
Η ερωτευμένη κοπέλα, που με αγωνία ψάχνει κρυψώνα για τον έρωτα της, απαγορευμένο είδος για την εποχή.
Η φτωχή κοπέλα, που διακόπτει τις σπουδές της και φεύγει μετανάστρια.
Συμπρωταγωνιστής ο άντρας.
Μεροκαματιάρης, βιοπαλαιστής και ταυτόχρονα σύζυγος και πατέρας-αφέντης.
Αλλά και κάποιες φορές οικτρό θύμα της καταπιεσμένης γυναίκας του.
Τα παιδιά απεικονίζονται δορυφοροποιημένα γύρω απο τους πρωταγωνιστές.
Στο σχολείο δέσμια ενός νοσηρού αυταρχισμού, με ένα δάσκαλο που κραδαίνει με το ένα χέρι τον ξύλινο χάρακα και με το άλλο τις αδυναμίες και τα πάθη του.
Εκτονώνονται με τις σκανταλιές τους στις φτωχογειτονιές, γειτονιές όμως ανθρώπινες, όμορφες. Σ’ αυτές “δένουν” στέρεες φιλίες που κρατούν, αυτές αναπολούν όταν, μεγάλοι πια, γράφουν στους φίλους: “Νοσταλγώ…”.
Ένα βιβλίο – μωσαϊκό εικόνων μιας άλλης εποχής.
Όσοι έχουν γεννηθεί μετά το 1960 και διαβάσουν αυτό το βιβλίο, με το δίκιο τους θα αναρωτηθούν: “Εξωγήινοι ήταν οι άνθρωποι που ζούσαν τότε αυτή τη ζωή”;
Μια βαθιά κοινωνική ακτινογραφία αυτής της εποχής, που αξίζει να διαβαστεί με την ψυχή και το νου μαζί…
Παρουσιάσεις του βιβλίου
* Στην ιστοσελίδα “aixmi.gr”
* Στην ιστοσελίδα “catisart.gr” (Βιβλιοστάτης) με σχετικές ανακοινώσεις στο Facebook
* Στην ηλεκτρονική εφημερίδα “Ελεύθερη Ζώνη”
* Στην ηλεκτρονική εφημερίδα “zougla.gr” (Βιβλιόραμα)
* Στην ιστοσελίδα “styx.gr”
* Στο ηλεκτρονικό λογοτεχνικό περιοδικό “diastixo.gr”
* Στην ιστοσελίδα “Biblionet.gr”
* Στην έντυπη εφημερίδα “Έθνος”
*Στην έντυπη εφημερίδα “Realnews”
*Στην έντυπη εφημερίδα “Αυγή”
*Στην ιστοσελίδα “Ελίκα-Μαραθιάς”
*Στην ιστοσελίδα “Κρητίστωρ”
*Στο Α΄πρόγραμμα του ραδιοφώνου της ΕΡΤ στην εκπομπή “Πολιτισμένα” στη δημοσιογράφο Ιωάννα Ταραμπίκου.
*Στο ραδιόφωνο της ERT-OPEN στη δημοσιογράφο Φεβρωνία Ρεβύνθη.
Κριτικές
«Λογοτεχνικό έργο γεμάτο από μουσική. Περιέχει μέτρο, ρυθμό και αρμονική «συνήχηση» φαινομενικά διαφορετικών μεταξύ τους νοημάτων κάτι ανάλογο με αυτό που στη μουσική ονομάζεται αντίστιξη όπου τρεις ή και περισσότερες εντελώς ανόμοιες μελωδίες παιζόμενες μαζί ακούγονται τέλεια εναρμονισμένες και μας δίνουν μια άλλη μελωδία. Τα διηγήματα του βιβλίου συνυπάρχουν, «συνηχούν» τόσο αρμονικά ώστε θα μπορούσαν να γίνουν ένα πολύ αξιόλογο μυθιστόρημα. Είναι το αντίστροφο του μυθιστορήματος του Ντοστογιέφσκι «Ταπεινοί και Καταφρονεμένοι» όπου οι παράλληλες ιστορίες που το αποτελούν θα μπορούσαν να γίνουν η κάθε μια και ένα διήγημα».
ΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ δημοσιογράφος
**************************************************
**************************************************
**************************************************
**************************************************
**************************************************
**************************************************
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Τη Δευτέρα το βράδι, 12 Οκτωβρίου, την ώρα που οι δρόμοι της Αθήνας ήταν κλεισμένοι από διαδηλωτές διαμαρτυρίας για το μακελειό της Άγκυρας, αρκετοί σκεπτόμενοι άνθρωποι άλλαξαν μετερίζι:
Έφυγαν προσωρινά από τη μάχη για την…ειρήνη και τη διεθνή αλληλεγγύη και ήρθαν στη μάχη για την πνευματική καλλιέργεια στους χαλεπούς καιρούς της πνευματικής παρακμής που ζούμε.
Έτσι γέμισε η αίθουσα εκδηλώσεων της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) από βιβλιόφιλους που ήρθαν να παρακολουθήσουν την κεντρική παρουσίαση του βιβλίου “Θα σου βάλω πιπέρι στη γλώσσα”.
Ο φιλόλογος και πρώην υφυπουργός Πολιτισμού Μανώλης Χατζηνάκης χωρίς φιλολογικές εκκεντρικότητες, αλλά απλά και μεστά ανέλυσε το βιβλίο με τρόπο απόλυτα κατανοητό ακόμα και από ανθρώπους που ελάχιστη μόρφωση διαθέτουν.
Δύο ογκόλιθοι της ελληνικής θεατρικής τέχνης, ο Ηλίας Λογοθέτης και η Μαρία Ζαχαρή,διάβασαν αρκετά διηγήματα του βιβλίου θεατροποιημένα από τους ίδιους αποσπώντας άλλοτε ζωηρά χειροκροτήματα, άλλοτε γέλια και άλλοτε δάκρυα από ανθρώπους που είχαν ζήσει δραματικά περιστατικά σαν και αυτά που περιείχαν κάποια από τα διηγήματα του βιβλίου.
Με πασίγνωστα τραγούδια των δεκαετιών 1950-1960 έκαναν ωραίες μουσικές “γέφυρες” ανάμεσα στις αναγνώσεις των ηθοποιών δύο διακεκριμένοι μουσικοί: Η τραγουδίστρια Νατάσσα Παπαδοπούλου-Τζαβέλλα και ο πιανίστας και συνθέτης Πέτρος Μπεράτης.
Ο Μανώλης Χατζηνάκης αναφέρθηκε στο πολιτικό,κοινωνικό και πολιτιστικό πλαίσιο, στο οποίο ζουν οι ήρωες και οι ηρωϊδες του βιβλίου,χαρακτηρίζοντας το πλαίσιο αυτό “φαινόμενο πλήρους αντιστροφής των αξιών”.
Μέσα σ΄αυτό το πλαίσιο ζει και η συγγραφέας του βιβλίου μικρό παιδάκι, που τα βλέπει όλα, τα ακούει όλα και τα καταλαβαίνει όλα.
“Η Εξάρχου-είπε ο κ.Χατζηνάκης- κουβαλάει μνήμες, ζωντανές μνήμες. Πολλές από αυτές τις μνήμες είναι βασανιστικές. Τη βαραίνουν. Θα έλεγα ότι η Ντίνα ζει και με μνήμες, αλλά δεν ζει μόνο με μνήμες.Βλέπει μπροστά. Η μνήμη είναι ενεργοποιητικό στοιχείο της συνείδησης και αυτά που γράφει η συγγραφέας δεν είναι λογοτεχνία με τη στενή έννοια του όρου, αλλά κοινωνιολογικές προσεγγίσεις σοβαρότατων προβλημάτων.
Η Ντίνα-πρόσθεσε ο Μανώλης Χατζηνάκης-δεν γράφει πολιτικές μπροσούρες.Ανατέμνει τα κοινωνικά φαινόμενα της εποχής εκείνης και καταγράφει πολιτιστικές ανάγκες, αναζητήσεις και αδιέξοδα.
Γράφει ρεπορταζιακά.Μας δίνει την εικόνα χωρίς να την εξωραϊζει. Ο λόγος της είναι απλός, καθημερινός, άμεσος, λαϊκός, ποτέ όμως λαϊκίζων. Μας μιλάει για τους απλούς ανθρώπους με μια γλώσσα λιτή που μας κερδίζει.
Η προσέγγιση του παρελθόντος-κατέληξε ο κ.Χατζηνάκης- έχει δύο δρόμους: Ο ένας δρόμος είναι ο ιδεαλιστικός.Δηλαδή, εξωραϊζω το πρότυπο και το προβάλλω ώσπου να το καταντήσω μούμια, απολίθωμα των παλιών καιρών και νεκρό σύμβολο για μνημόσυνα. Αυτός ο δρόμος είναι μια ακραία συντηρητική προσέγγιση του παρελθόντος.
Η Ντίνα δεν τον ακολουθεί αυτό το δρόμο. Η Ντίνα κάνει κριτική θεώρηση του παρελθόντος. Κριτικάρει και στηλιτεύει πολλά πράγματα με τα μάτια στραμμένα πάντα μπροστά και ποτέ πίσω…”.
Πολύς λόγος έγινε για το διήγημα που φέρει τον τίτλο “Ψιτ, κύριος”, το οποίο ο Ηλίας Λογοθέτης χαρακτήρισε “αριστουργηματικό κομμάτι του βιβλίου”.
Το “Ψιτ, κύριος” είχε επιλεγεί από τη νεαρή σκηνοθέτιδα της ΕΡΤ Σάσα Αγγελίδη (ήταν παρούσα στην εκδήλωση) για να γυρισθεί ταινία μικρού μήκους, αλλά με το κλείσιμο της ΕΡΤ από την κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ “ο γάμος διαλύθηκε κάτω από τα στέφανα” όπως είπε χαρακτηριστικά η συγγραφέας.
Η Σάσα Αγγελίδη χαιρέτισε την εκδήλωση με πολύ θερμά λόγια και δήλωσε την απόφασή της να αγωνιστεί με “κάθε μέσον” για να γίνει το “Ψιτ,κύριος” ταινία μικρού μήκους και να πάει στο οικείο φεστιβάλ της Δράμας.
Η εκδήλωση έληξε με απότιση φόρου τιμής στη 12η Οκτωβρίου 1944, ημέρα απελευθέρωσης της Αθήνας από τους Γερμανούς Ναζί.
“Ενθυμούμενη τα παλιά” όπως είπε η ίδια, η Νατάσσα Παπαδοπούλου-Τζαβέλλα τραγούδησε το “Λαέ σκλαβωμένε, λαέ βασανισμένε” και ο Ηλίας Λογοθέτης ερμήνευσε το “Μπέλα τσάο” των Ιταλών παρτιζάνων και τον “Ύμνο της Εθνικής Αλληλεγγύης” του Αλέκου Ξένου:
“Στους δρόμους θα κριθεί το δίκιο…Στους δρόμους που βάφτηκαν με αίμα…”.
